VISIONS
A contemporary art show
Athens Imperial Hotel, 2005

The Work 

Το Πέρασμα (για την Sophie Calle)
Σάνια Παπά (θεωρητικός τέχνης, επιμελήτρια)

Η Έλλη Χρυσίδου, διασχίζοντας μια ιδιαίτερα γόνιμη περίοδο / πέρασμα της δημιουργικής της πορείας, διερευνά πολυδιάστατα, την εύθραυστη, αντιφατική και πολύπλοκη υπόσταση του ανθρώπινου ψυχισμού, με έμφαση στην γυναικεία φύση, την εσωτερική εμπειρία κατανόησης των αντιθέτων (ανταγωνιστικές σχέσεις του καλού και του κακού), όπως και την έννοια του περάσματος από μία κατάσταση σε μία άλλη (το πέρασμα από την υποκειμενική ενόρμηση στην αντικειμενική αναπαράσταση).
Σε μία εποχή όπου η υπόσταση της ψυχικής ταυτότητας δέχεται βαθιές διαταραχές και μετατοπίσεις, η αισθητική εμπειρία μέσω των προσωπικών βιωμένων εμπειριών του καλλιτέχνη, μπορεί να αποτελέσει ένα ουσιαστικό όχημα αυτοκατανόησης. Η ψυχική ζωή και η εσωτερική ισορροπία δεν εμπεριέχουν μόνο, σύμφωνα με την Julia Kristeva, κάθε διάσταση της πνευματικής ζωής, αλλά συμπεριλαμβάνουν την ίδια τη σκέψη, το συναίσθημα, την σεξουαλικότητα και την φαντασίωση. Η Kristeva επιμένει στον όρο “εμπειρία” σε αντίθεση με την πρακτική των τελευταίων χρόνων που στρέφεται περισσότερο στην τεχνική η κοινωνική πλευρά της τέχνης -εννοώντας τον χώρο εμφάνισης του νέου που δεν έχει ακόμα ονομαστεί, που έχει τις ρίζες του μέσα στο αισθητό, στο αρχαϊκό και στην δυνατότητα να δώσουμε ένα νόημα σε αυτό το νέο”.[1]
Προσεγγίζοντας το γυναικείο στοιχείο, το θέμα της μητρότητας, την σχέση μας με το σώμα, “αναγνωρίζει τον πολιτισμικό ρόλο της γυναίκας, που βρίσκεται στο σταυροδρόμι της βιολογίας και του σημείου-μηδέν του πολιτισμού, που είναι το “δώρο μιας γλώσσας”. Εδώ έγκειται αυτό που η ίδια ονομάζει “ιερό”, το όριο ανάμεσα στην ενόρμηση και την αναπαράσταση”.[2]
H Έλλη Χρυσίδου ενεργοποιεί (μέσω της ζωγραφικής, του video, των εγκαταστάσεων) παγκόσμια διαχρονικά σύμβολα, έννοιες και συμπεριφορές, αναφερόμενες σε πρωταρχικές σημασίες, αυτές που επιδρούν καταλυτικά στα πεδία του ατομικού και συλλογικού υποσυνείδητου. Στην συγκεκριμένη εγκατάσταση, ο αδιάφορος χώρος προσωρινής φιλοξενίας “λευκαίνεται” και ουδετεροποιείται μέσω της λευκής κάλυψης (λευκά σεντόνια, λευκά ρούχα, λευκή κουνουπιέρα, κλπ). Ο χώρος υποδοχής, παραμονής και προφυλάξης, μεταμορφώνεται σ' ένα παρθενικό κέλυφος που περικλείει τις τάξεις του βιωματικού, του ψυχολογικού και του συμβολιστικού.
Αυτή η εμπειρία ενδοσκόπησης βασίζεται στην υπνωτιστική αναφορά σε λογοτεχνικά αποσπάσματα ελλήνων και ξένων συγγραφέων (όσων έχουν γράψει για τα δωμάτια των ξενοδοχείων) τυπωμένα στα λευκά ρούχα ή εσώρουχα, στα “λευκοποιημένα” θραύσματα μνήμης, που υπερκαλύπτουν το κρεβάτι, στην αισθητηριακή παρέμβαση του τρεχούμενου νερού (ο λουόμενος – η λουόμενη) από το μπάνιο, στα ετερόκλητα ξεχασμένα αντικείμενα των πελατών, που αιωρούνται ως φυλαχτά μνήμης και περάσματα από την διάφανη κουνουπιέρα και στην επαναληπτική διαταραχή του λευκού μέσω της εικόνας του video, εκεί όπου διαδραματίζεται στον έξω κόσμο και προβάλλεται ρεαλιστικά και ταυτόχρονα συμβολικά, το άρρητο, το ανέκφραστο, η σιωπή του περάσματος.
Αυτά τα προσδιοριστικά στοιχεία της εγκατάστασης, μετατοπισμένα σ' ένα προσωπικό χώρο και χρόνο (το λευκό της αθωότητας, το κόκκινο του πάθους και της ερωτικής ζωτικότητας, η κλίνη ως βασικός άξονας – προέκταση του σώματος, σύμβολο ζωής, θανάτου ή έρωτα, η αμφισημία των εννοιών που αντιπαραθέτει η κινούμενη εικόνα (video), λειτουργούν συνειρμικά, ενώνουν τις σημασίες και παγιώνουν τις τελετουργικές σωματικές κινήσεις, τα ίδια δηλαδή σύμβολα, τους μεσολαβητές / περάσματα από το ανοίκειο στο οικείο, από το βέβηλο στο ιερό, από το κρυφό στο φανερό.
 [1]   Julia Kristeva, Οι νέες αρρώστιες της ψυχής, Εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 1998, Εισαγωγή της Κατερίνας Χατζή, σελ. 12
[2]   Ibid, σελ. 13